ქეთევან ლებანიძის ბლოგი: ნიკოლოზ ბარათაშვილის "ბედი ქართლისა" (პროექტი)

ნიკოლოზ ბარათაშვილის „ბედი ქართლისა“

IX^ა კლასი

როლური თამაში

პროექტის აღწერა	მოსწავლეებმა შეისწავლეს პოემა „ბედი ქართლისა“. დაწერეს სცენარი, გაანაწილეს როლები, დაჰყვეს ეპიზოდებად, გააფორმეს მუსიკალურად. ააწყვეს სლაიდ-შოუ, დადგეს კოსტიუმირებული სცენები, იმუშავეს მეტყველებაზე, პლასტიკაზე. გაითამაშეს როლები. მოაწყვეს სასკოლო პრეზენტაცია.
პროექტის მიზანი	· საქართველოს მომავლის ორი განსხვავებული პოზიციის გამოკვეთა და პრობლემის არსში გარკვევა. · მოცემული თემის დამუშავება. შემოქმედებითი, კრეატიული აზროვნების, საპრეზენტაციო უნარების განვითარება. · სასწავლო რესურსის შექმნა სლაიდების სახით. · მიღებული პროდუქტის პრეზენტაცია.
მისაღწევი შედეგები	განუვითაოს მოზარდებს შემოქმედებითი აზროვნების უნარი, სამეტყველო უნარი, პრეზენტაციის უნარ-ჩვევა
ესგ-ით მისაღწევი შედეგები	ქართ. IX. 2. მოსწავლეს შეუძლია დისკუსიის მონაწილეთა მეტყველების მოსმენა და შეფასება საკომუნიკაციო ამოცანისა და აუდიტორიის გათვალისწინებით ქართ. IX. 5. მოსწავლეს შეუძლია დისკუსიისა და კამათის სტრატეგიების გამოყენება ინდიკატორები აუდიტორიის ყურადღების მობილიზაციისათვის ადეკვატურად იყენებს ინტერვალს მეტყველებაში, ხმის დონეებს, სხეულის ენას, უსადაგებს ამ საშუალებებს ტექსტს

nikoloz baraTaSvili – “bedi qarTlisa”

სცენარი

“Zmano kaxelno, namdvil qarTvelno, molxine suliT

TqvenSi aRzrdila patara kaxi mefed da gmirad;

Tqven giyvarT misTa droTa xseneba mxurvales guliT,

ros Tqvenebr mlxeni evlineboda mtersac gamgmirad!”

baraTaSvili - merkvilaZe

Znelbedobis Jami idga. mravalricxovani iyo mteri. mefe erekle RmerTs SesTxovda daxmarebas.

avtori - zariZe

”mwyemso keTilo, Sens wminda samwysos

Semovavedreb Cemsa samefos!

gulTamxilavo, Sen uwyi, rac dRes

saqarTvelosa Wirni moadges!

mraval arian, ufalo, mterni

da waritacon Senn cxovarni!

gveswrafe, Cveno xelTampyrobelo

da aRadgine dRes saqarTvelo!”

mefe - Sengelaia

samxreTidan gamoCnda mteri. es brZola gamoaCenda, Tu vis uyvarda mamuli. qveynis yofna-aryofnis sakiTxi wydeboda.

Krwanisis brZolis dawyebis win mefe erekle mamobrivi xmiT amxnevebda Tanamemamuleebs.

avtori - sixaruliZe

“hxedavT, viTaris kadnierebiT

Sekrbebis Cvenzed usjuloeba!

saqarTvelos dRes gardauwydeba

Tavisi bedi da ubedoba!

dRes eWireba mamuls mxneoba!

dRes meca TqvenSi var meomari,

vita Tqvengani erTi mxedari:

dRes gamoCndeba, vin ars erTguli,

vis ufro gviyvars, Zmano, mamuli!”

mefe erekle – gabunia

“Seni gamCenis Wirime Seni,

rom gagvagone kvlav xma salxeni!

Cven Tund sul erT dRes davixocebiT,

oRond Sen iyav, mefev, dRegrZeli!”

jari – nuroSvili, amiani

igriala qarTvelTa Tofebma. tyviam daawvina iranelTa mowinaveni. elvasaviT amoiWra sangridan xmalaRmarTuli daviT batoniSvili. danarCenebic mihyvnen da saocari TavganwirviT mietevnen mters. mterma ramdenime aseuli mkvdari da daWrili datova da ukuiqca.

avtori – SiSinaSvili

”mteri ra mteri, odes qarTveli

batons iraklis nugeSad hxedavs!”

”netar mefisa guls mamobriuls,

odes moymeni, viT mamas Svilni,

ganucxadebdnen Tavis siyvaruls”

jari – qunTelia

dabindda. brZola Sewyda. gamarjveba qarTvelebs darCaT, magram mefes es ar axarebda, didi iyo msxverpli.

avtori – xelaSvili

magram, hoi, gmirno, nu SeSfoTdebiT, Tqven saxsovari gaqvT TviT gangebiT, rac erTxel cxovlad suls daaCindebis, saSviliSvilod gardaecemis.

avtori – kunWulia

qarTvelTa mcirericxovani jari nariyalas cixeSi gamagrda, raTa mters maTi simcire ar gaego.

sami dRe da Rame ekveTeboda mteri cixes, magram uSedegod.

ukan gabrunebas apirebda imedgacruebuli mteri. 10 dekemberic gaTenda. aRa-mahmad-xanis azriT, swored am dRes unda garkveuliyo sabolood “eSmakze adre dabadebuli erekle xanis” zraxvani. ramdeni iyvnen, martoni Tu mokavSireTa ZalebiT.

avtori – meSveliani

maS, dRe iyo orSabaTi, 10 seqtemberi, 1795 wlisa.

maS, aRa-mahmad-xans yvela pirobis mixedviT, unda gadaewyvita saqarTvelodan wasvla.

magram saqarTveloSi, rogorc yvela qveyanaSi da yovel droSi – hyvaoda Ralati.

avtori – ananskix

Orma tfiliselma moqalaqem ioseb bebuTovma da artema araratianelma moaxerxes sapatimrodan gamoeparebinaT ereklesagan datyvevebuli elCi aRa-mahmad xanisa. Gaapares da kojor-TeleTis gza-bilikebiT gasaqcevad gamzadebul aRa-mahmad xans auwyes

avtori – parkauli

erekles jari TiTqmis arca hyolia. Arc mokavSireebiT sdgomian gverdiT erT muWa qarTvelebs - arc rusebi, arc lekebi,

oTxi aTas meomersac ver moiTvlis mefe erekleo.

avtori – xelaSvili

qarTvelTa banakSi im RamiT saaragvodan vaxtang batoniSvili Camovida mcire jariT, maT Soris 300 aragveliT.

1795 wlis 11 seqtemberi, dRe samSabaTi.

daberebuli patara kaxi da misi ukanaskneli qarTveloba akavebda zRvad movardnil mters.

sikvdils gadarCenilma samasiode qarTvelma mefis garSemo salte Sekra da brZolis velidan gaiyvanes.

ar daanebes sikvdili mefes.

avtori – lominaZe

gaafTrebuli daeZebda mefe erekles igi. krwanisis velze ki esvena 15,000 iraneli da 3,000 qarTveli.

mefe ereklem aragvis xeobas, mTiuleTs Seafara Tavi.

avtori – javaxia

mefes, erekles, Tan axlda niWiT uxvad dajildoebuli solomon msajuli.

avtori – mosiaSvili

“bevrjer Seni rCeva malamosaviT damdebia. Rogorc sayvarel Svils, Sen gagimJRavneb Cems fiqrebs. gaqezebuli aRa-mahmad-xani aRar damSviddeba.

romel Svils xedav Rirseuls, rom darRveuli mamuli aRadginos.”

mefe erekle – gabunia

”aw ganTqmulia rusTa saxeli, mas msurs, rom mivce memkvidreoba da man mosces qarTls keTildReoba.”

mefe erekle - gabunia

gakvirvebuli uyurebda msajuli mefes.

ver ijerebda, rom amas ambobda mefe erekle.

avtori – kikaCeiSvili

jer ra gvWirs iseTi, rom Tavisufleba davTmoT. qarTvelebi iqnebian rusebTan bednierebi? romca es ori eri ase gansxvavdeba erTmaneTisagan?!

moiwonebs rusTa mefe imas, rac endomeba qarTvelebs:

solomon msajuli – gvencaZe

“saxelmwifosa erToba sjulis araras argebs...

viT SeiTvisos rusma qarTveli

viT Seiwynaros rusT mefobama,

rac moisurvos qarTvelobama?”

msajuli – gvencaZe

“me ara vfiqrob, viTarca mefe,

TvisT didebisTvis sisxlTa aRmCqefe

aramed viTa mama keTili,

romelsa hsurs, rom Tavisi Svili

Tvis sicocxleSic daasaxlkaros.”

kidev kargi, aRa-mahmad-xani qalaqs dajerda.

“axla ki droa, solomon, rom,

mSvidoba naxos saqarTveloma,

man safars qveSe mxolod ruseTis

amoiyaros javri sparseTis.”

mefe erekle – gabunia

“ganzraxva Seni, mefev, makvirvebs,

iraklim icis, rome qarTvelebs

arad miaCniT ubedureba

Tu aqvT TvisT WerqveS Tavisufleba!”

msajuli – gvencaZe

qsnis xeobaSi dafiqrebuli msajuli adre diliT midioda. iq mas SiSianobis dros gaxiznuli hyavda col-Svili.

msajuli mefis gadawyvetilebiT aRelvebuli iyo.

misi fiqri mefis sityvas dastrialebda.

avtori – SiSinaSvili

“madloba, RmerTo, Sensa gangebas!

erTs kacs mohmadleb yovlTa uflebas

da miss erTs sityvas hmoneben erni,

ganurCevelad sulelni, brZenni,

da igi maTs beds ise ganagebs,

viTa amRerdes igi kamaTlebs!

magram Sen, mefev, vin mogca neba,

sxvas ganuboZo SenT ymaT cxovreba,

misdevde Sensa guliskveTebas

da uTrgunvide Tavisuflebas?”

msajuli – gvencaZe

mware fiqrebiT garTuli msajuli miadga Tavis saxls, saidanac saTno sofio gamoegeba.

avtori – amiani

eWvi maqvs, rom qarTvelebze nawyeni mefe maT dasjas upirebs da surs, ruseTis mfarvelobaSi gadavides qarTli, maSin Cveni dedakacebi petres qalaqSi gadasaxldebian. xelmwife mamad geyolebaT, dedofali dedad. gancxroma da fufuneba ar mogakldebaT.

msajuli – gvencaZe

“uwinamc dRe ki dameleva me

ucxoobaSi raa siame,

sadaca vervis ikarebs suli

da ars uTviso, daoblebuli?

esreT ras argebs kacsac dideba

Tu moakldeba Tavisufleba?”

sofio – vaWaraZe

“hoi dedano, marad netarno,

kurTxeva Tqvenda, tkbilsaxsovarno”

avtori – Sengelaia

“ra moaxlovda qalaqsa mefe,

didxans uWvretda cremlTa aRmCqefe

mxolod butbutebs mtkvari mwuxare,

SemrTveli mravalT sisxlTa qarTvelTa,

igi gadarCa mxolod sparselTa!

aRavso kvalad erman tfilisi,

qalaqi isev Cqarad aSenda,

Tumca adrindels mravali aklda”

avtori – meSveliani

სolomon msajulis pozicia respublikuri marTvis sasargeblod mniSvnelovani ganacxadi iyo, romelic dromac daadastura.

avtori - parkauli

გრაფიკი

პროექტი მიმდინარეობდა ორი კვირის მანძილზე

აქტივობები	დღეების რაოდენობა
აქტივობები	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14
პოემის შინაარსის შესწავლა
პოემის ეპიზოდებად დაყოფა
სცენარის შედგენა
როლების გადანაწილება
მოსამზადებელი ეტაპი
სპექტაკლის წარდგენა

რეფლექსია

ნ. ბარათაშვილის პოემამ ,,ბედი ქართლისამ” გამოიწვია მოსწავლეთა დიდი ინტერესი, პოემის დასრულების შემდეგ, შემაჯამებელ გაკვეთილზე, გაჩნდა იდეა განგვეხორციელებინა პროექტი, რომელიც ხელს შეუწყობდა მოსწავლეთა მოტივაციის ამაღლებას და მიეცემოდათ საშუალება უკეთესად გარკვეულიყვნენ იმ პრობლემებში , რომელიც დაისვა ქვეყნის წინაშე იმ ეპოქაში.

პროექტის იდეის და მიზნის განსაზღვრის შემდეგ, მოსწავლეებმა დაიწყეს ინფორმაციის მოპოვება ამ ეპოქის ირგვლივ, წარმოადგინე სპრეზენტაციის სახით, რის შემდეგაც მოსწავლეების იდეის მიხედვით გადავწყვიტეთ შეგვექმნა სცენარი, ,,ბედი ქართლისა“ სცენარის დაწერის შემდეგ მოსწავლეებმა გაანაწილეს როლები, და დაიწყეს მასზე მუშაობა. მოსწავლეები თვითონ მონაწილეობდნენ როლების განაწილების პროცესში, მე ვუწევდი ფასილიტაციას, ვაძლევდი რეკომენდაციებს, როგორ გაერთვათ უკეთ თავი როლებისათვის.

სცენარის წარდგენა (როლური თამაში) მოსწავლეებმა წარადგინეს ფართო აუდიტორიის წინაშე.

პროექტის მიმდინარეობის პროცესში, მოსწავლეებმა გამოიმუშავეს/გაიუმჯობესეს ისეთი მნიშვნელოვანი უნარ-ჩვევა, როგორიცაა , სამეტყველო და ჟესტიკულაციური უნარები.

გარდა ამისა გაიაზრეს იმ ვითარებისთვის დამახასიატებელი რპცესსები, იმსჯელეს და დააკავშირეს დრევანდელ რეალობასთნ, გაავლეს პარალელები.

ვფიქრობ აღნიშნულმა პროექტმა გაამართლა, რადგან დასახულ მიზანზე გავედი, რაზედაც მოსწავლეთა უკუკავშირი მოწმობს.

სამომავლოდ გავითავლისწინებ პროექტის მიმდინარეობის პერიოდი დავგეგმო უფრო ხანგრძლივი დროით, ვფიქრობ შემჭიდროებული ვადები არ იყო საკმარისი პროექტის სრულყოფისათვის. კარგი იქნებოდა რომ გვქონოდა საინფორმაციო სახის ბუკლეტები, რომელიც მიწოდებდა ინფორმაციას ფართო აუდიტორიას, პროექტში მონაწილე მოსწავლეთა მიგნებებზე, რომლებიც აღმოაჩინეს პროექტის მსვლელობისას.